Nếu Tào Tháo Không Bắt Vua Hiến Đế – Cục Diện Tam Quốc Sẽ Ra Sao?

 Nếu Tào Tháo Không Bắt Vua Hiến Đế – Cục Diện Tam Quốc Sẽ Ra Sao?

BỐI CẢNH LỊCH SỬ VÀ THỜI ĐIỂM BƯỚC NGOẶT.

Đông Hán, thế kỷ thứ 2 sau Công Nguyên, là một triều đại đã bước vào thời kỳ mục ruỗng nhất trong lịch sử phong kiến Trung Hoa. Triều đình suy yếu vì sự thối nát của hoạn quan, ngoại thích, cùng với sự bóc lột cùng cực đã đẩy nông dân đến bờ vực khởi nghĩa. Loạn Khăn Vàng bùng nổ, rồi tiếp đó là sự trỗi dậy của Đổng Trác – một quyền thần không ai kiềm chế nổi, đã đẩy triều đình đến bờ diệt vong.

Giữa đống tro tàn của triều đình này, có một hoàng đế còn rất trẻ: Hán Hiến Đế Lưu Hiệp. Ngai vàng của vị vua này như một con thuyền mong manh giữa dòng lũ cuồn cuộn – hết bị Đổng Trác khống chế, đến Lý Thôi, Quách Dĩ tranh giành, đẩy ông lưu lạc khắp nơi. Trong lịch sử, Tào Tháo đã là người nhìn thấu điều quan trọng nhất: Muốn xưng bá, không thể thiếu chính danh.

Năm Kiến An thứ nhất (196), Tào Tháo đích thân nghênh đón Hiến Đế về Hứa Xương, xây dựng kinh đô mới. Từ đây, ông trở thành quyền thần nắm giữ triều đình, lấy “phụ chính” làm lá chắn chính trị. Chiếu thư của Hiến Đế trở thành con dấu vàng, giúp Tào Tháo danh chính ngôn thuận dẹp loạn, chiêu hàng, phát chiếu lệnh khắp thiên hạ.

Nhưng giả sử, nếu Tào Tháo không quyết định rước vua – hoặc do biến cố nào đó mà vua không về tay ông thì sao? Cả một bức tranh Tam Quốc sẽ rẽ sang một hướng khác. Đây chính là điểm mở đầu cho chuỗi giả thuyết lịch sử mà ta sẽ lần theo, từng bước một, như tái hiện lại những gì có thể đã xảy ra.

VUA HIẾN ĐẾ VẪN LƯU LẠC: VIÊN THIỆU RA TAY

Không có Tào Tháo mang vua về, Hiến Đế tiếp tục lang bạt giữa đất Hoằng Nông, Trường An hoang tàn. Các chư hầu đều biết rõ: ai giữ được vua, người đó cầm được chính thống. Nhưng không phải ai cũng đủ gan và đủ lực để thu nhận một thiên tử bơ vơ mà không sợ kẻ khác công kích.

Viên Thiệu – kẻ đứng đầu Liên minh chư hầu chống Đổng Trác trước kia – chính là ứng cử viên sáng giá nhất. Gia tộc Viên vốn ba đời tam công, danh vọng lẫy lừng. Trong tay Viên Thiệu lúc này đã có Ký Châu, Thanh Châu, U Châu, binh lực hùng hậu gấp nhiều lần Tào Tháo.

Ông ta cũng hiểu giá trị của Hiến Đế: đó là thanh kiếm báu để thu phục lòng người. Thấy Tào Tháo không hành động, Viên Thiệu không để lỡ cơ hội. Ông phái mưu sĩ Quách Đồ và Thẩm Phối, cầm quân nhanh chóng đón vua về Nghiệp Thành – đại bản doanh của Viên.

Chỉ trong vài tháng, “Thiên tử chi thần” đã thuộc về tay Viên Thiệu. Một triều đình mới được dựng lên, chiếu thư ban ra như mưa, các chư hầu phía Bắc đua nhau xưng thần, nạp cống. Tào Tháo chỉ giữ được Duyện Châu, vốn đã nhỏ bé, lại mất danh nghĩa, trở thành kẻ cát cứ không khác gì Lã Bố thuở trước.

TÀO THÁO MẤT CHÍNH DANH: CƠ NGHIỆP GÃY ĐỔ.

Khi Hiến Đế đã về tay Viên Thiệu, Tào Tháo mất đi chỗ dựa chính trị lớn nhất. Các danh sĩ như Tuân Úc, Tuân Du, Trình Dục, Quách Gia... vốn trọng nghĩa vua – tôi, giờ lung lay ý chí. Một số người âm thầm chạy sang phe Viên Thiệu, mong cầu đại nghĩa.

Dân chúng thấy ai giữ vua, người đó mới là chính thống. Họ chấp nhận thần phục Viên Thiệu vì tin rằng thiên tử vẫn còn sống và ban ơn.

Binh lực Tào Tháo vốn yếu hơn Viên Thiệu, lại thêm tinh thần binh sĩ lung lay. Mấy năm sau, Viên Thiệu xuất quân nam hạ, chinh phạt Tào Tháo. Trận Quan Độ – vốn trong sử thực là chiến tích lẫy lừng của Tào Tháo – giờ đây trở thành ván cờ nghiêng về Viên Thiệu.

Không có sự đồng lòng, lương thảo lại yếu, Tào Tháo thất trận ở Bạch Mã, Quan Độ thất thủ, chạy về Hứa Xương cũng vô dụng vì nơi ấy không còn vua. Quân Viên Thiệu ồ ạt chiếm Duyện Châu, hạ Hứa Xương, giết hoặc bắt sống các mưu sĩ thân tín của Tào Tháo.

Cơ nghiệp dòng họ Tào gãy đổ. Tào Tháo trở thành kẻ bại vong, có thể bị giết, bị hàng hoặc lưu vong sang Kinh Châu – miền đất của Lưu Biểu – mong tìm đường làm lại cuộc đời.

VIÊN THIỆU THỐNG NHẤT PHƯƠNG BẮC.

Sau khi diệt xong Tào Tháo, Viên Thiệu trở thành bá chủ phương Bắc. Ông ta nắm ba châu lớn, quân số vượt trăm vạn, tài lực dồi dào, chính danh vững chắc.

Các thế lực nhỏ hơn như Công Tôn Toản, Trương Yên, Khổng Dung… không còn cơ hội cát cứ. Hoặc quy thuận, hoặc bị Viên Thiệu dẹp gọn.

Triều đình mới dưới danh nghĩa Hiến Đế được Viên Thiệu tô vẽ như một hình mẫu khôi phục vương đạo. Các sĩ đại phu, danh môn vọng tộc lần lượt kéo về Nghiệp Thành, biến nơi đây thành trung tâm chính trị và văn hóa mới, thay thế Lạc Dương cũ đã tan hoang.

LƯU BỊ LƯU LẠC: KHÔNG ĐƯỢC LÀM VUA.

Trong lịch sử thực, Lưu Bị đã từng nương tựa Viên Thiệu để mưu cầu đại nghiệp. Nhưng nhờ Tào Tháo giữ vua, Lưu Bị có cớ phản Tào, chiếm Kinh Châu rồi Ích Châu, xưng Hán Trung Vương, dựng Thục Hán.

Giờ đây, khi Viên Thiệu giữ vua, Lưu Bị không thể dùng chiêu bài “phò Hán diệt Tào”. Ông chỉ còn cách trở thành một viên tướng nhỏ, lang bạt giữa Kinh Châu và Giang Hạ, cầu sinh nơi Lưu Biểu. Lưu Biểu – một thế lực bảo thủ và kém quyết đoán – cũng không thể trao toàn quyền cho Lưu Bị.

Cơ hội của Lưu Bị bị bào mòn theo năm tháng. Các mưu sĩ như Gia Cát Lượng, Bàng Thống, Pháp Chính... chưa chắc coi trọng Lưu Bị, vì biết rõ không còn con đường chính danh để tranh bá.

GIANG ĐÔNG VẪN VỮNG, NHƯNG KHÓ BẮC TIẾN.

Ở phương Nam, Tôn Sách ban đầu kế nghiệp cha là Tôn Kiên, rồi bị ám sát sớm, để lại Tôn Quyền nối nghiệp. Nhờ Chu Du, Lỗ Túc, Trương Chiêu… phò tá, Giang Đông vững như bàn thạch, giàu có về nhân tài và lúa gạo.

Tuy nhiên, Tôn Quyền hiểu rõ: nếu muốn Bắc tiến, phải vượt qua một Viên Thiệu khổng lồ, danh nghĩa chính thống, binh hùng tướng mạnh. Điều này gần như bất khả thi.

Thay vì vậy, Tôn Quyền củng cố phòng tuyến Trường Giang, phát triển thương nghiệp và hải quân, biến Giang Đông thành “quốc trong quốc”. Giang Đông trở thành một thế lực độc lập, nhưng không thể thống nhất thiên hạ.

KHÔNG CÓ XÍCH BÍCH, KHÔNG CÓ TAM QUỐC.

Trong lịch sử, Tào Tháo tiến đánh Kinh Châu, ép Lưu Bị chạy về Giang Hạ, rồi tiếp tục nam hạ, dẫn tới trận Xích Bích nổi tiếng. Nhưng giờ đây, Viên Thiệu thay Tào Tháo làm bá chủ Bắc phương, lại là người cẩn trọng, ít khi liều lĩnh.

Viên Thiệu sẽ không nóng vội nam hạ như Tào Tháo. Ông ta sẽ tập trung củng cố Bắc phương, ổn định chính quyền, tiêu diệt các mầm mống phản loạn trước. Vì vậy, Xích Bích – một bước ngoặt lịch sử – có thể sẽ không bao giờ diễn ra.

Tam Quốc cũng không hình thành rõ rệt như trong sử sách. Thay vào đó, thiên hạ chia thành hai khối lớn: Viên Bắc – Tôn Nam, với Lưu Bị chỉ là một kẻ lưu vong lạc lõng, không đủ sức lập quốc.

SỰ SUY VONG CỦA NHÀ HÁN VÀ KẾT CỤC CỦA VIÊN THIỆU.

Viên Thiệu tuy tài lực mạnh nhưng tính cách nhu nhược, thiếu quyết đoán, hay nghe lời gian thần, dễ bị nội bộ lục đục. Điều này là nhược điểm chí tử.

Nếu Viên Thiệu thống nhất được Bắc phương, ông ta sẽ buộc phải quyết định: phế Hiến Đế lập bản thân làm vua, hay tiếp tục mang danh nghĩa “phò Hán”. Khả năng cao Viên Thiệu sẽ bị các con trai như Viên Đàm, Viên Thượng, Viên Hy chia bè phái, tranh giành quyền lực.

Nội loạn bùng phát, triều đình lung lay, các tướng cũ bất mãn. Đây chính là mầm mống tự hủy của dòng họ Viên – giống như Tào Ngụy sau này rơi vào tay Tư Mã.

Trong khi đó, Tôn Quyền vẫn kiên trì giữ vững Giang Đông, trở thành thế lực ổn định nhất. Rất có thể, về lâu dài, Giang Đông sẽ là nơi nảy mầm một vương triều mới, thay thế Viên Thiệu vốn cũ kỹ và đầy mâu thuẫn.

BÀI HỌC VỀ CHÍNH DANH VÀ MƯU LƯỢC.

Toàn bộ giả thuyết này cho ta thấy: nắm được chính danh là yếu tố sinh tử trong chiến tranh phong kiến. Tào Tháo hiểu sâu điều đó nên mới sẵn sàng bỏ tiền, bỏ công, bỏ máu để rước vua về. Chính chiêu bài “nắm thiên tử lệnh chư hầu” biến Tào Tháo thành bậc quyền thần có một không hai.

Nếu không có chính danh, Tào Tháo chỉ như các chư hầu nhỏ lẻ khác, sớm muộn sẽ bị Viên Thiệu – thế lực mạnh hơn – nuốt chửng.

Ngược lại, Viên Thiệu tuy có chính danh, có binh lực, nhưng thiếu quyết đoán, thiếu người mưu sâu tính giỏi như Quách Gia, Tuân Úc, Quách Hủ… nên cuối cùng sẽ tự sụp đổ bởi nội bộ lục đục.

Giả thuyết này không chỉ làm phong phú thêm cách nhìn về Tam Quốc, mà còn phản ánh quy luật bất biến của quyền lực: sức mạnh quân sự cần song hành với chính danh và sự khôn khéo mưu lược.

Tào Tháo – kẻ gian hùng – tuy bị hậu thế chê trách nhiều điều, nhưng không thể phủ nhận: chính quyết định bắt và phò vua Hiến Đế đã thay đổi toàn cục Tam Quốc. Nếu thiếu nước cờ đó, ông không thể nào vượt mặt Viên Thiệu, không thể chiếm miền Bắc, không thể để lại cơ hội cho Tôn Quyền và Lưu Bị trỗi dậy.

Và có lẽ, Tam Quốc sẽ chỉ là cuộc đối đầu khô khan giữa một Viên Thiệu già nua đầy vết nứt nội bộ và một Giang Đông trẻ trung trỗi dậy phía Nam – hoàn toàn không có những giai thoại hào hùng như Quan Vũ quá ngũ quan, Triệu Vân cứu A Đẩu, Khổng Minh lục xuất Kỳ Sơn hay Xích Bích lửa trời thiêu Tào Tháo tháo chạy.