Tôn Quyền Ra Lệnh Giết Quan Vũ – Quyết Định Đúng Hay Sai?

 Tôn Quyền Ra Lệnh Giết Quan Vũ – Quyết Định Đúng Hay Sai?

Khi chính trị và đạo nghĩa va chạm.

Lịch sử Tam Quốc là một kho tàng bất tận của mưu lược, anh hùng và bi kịch. Trong đó, câu chuyện Tôn Quyền ra lệnh giết chết Quan Vũ là một trong những điểm ngoặt then chốt, đánh dấu sự rạn nứt không thể hàn gắn giữa Đông Ngô và Thục Hán, làm tan vỡ liên minh từng giúp đánh bại Tào Tháo tại Xích Bích.

Nhưng hành động của Tôn Quyền liệu có phải chỉ là sự phản bội đơn thuần? Hay đó là một nước cờ chính trị cần thiết trong hoàn cảnh lịch sử lúc bấy giờ? Có phải giết Quan Vũ là đúng đắn để bảo vệ Đông Ngô, hay đó là sai lầm chiến lược dẫn đến hậu họa lâu dài?

Bài viết này sẽ cùng bạn đào sâu cả ba góc nhìn: chính trị – quân sự – đạo nghĩa, và soi chiếu hành động của Tôn Quyền trong bối cảnh phức tạp của thời đại. Chúng ta sẽ không chỉ nhìn bằng lý trí, mà còn bằng trái tim – để hiểu được vì sao một người như Quan Vũ, dù bị giết, vẫn khiến cả hậu thế tranh cãi hơn ngàn năm sau.

Bối cảnh lịch sử – Kinh Châu và vết nứt liên minh.

Để hiểu được vì sao Tôn Quyền lại quyết định giết Quan Vũ, chúng ta cần quay về một điểm khởi đầu quan trọng: cuộc tranh chấp Kinh Châu.

Kinh Châu – vùng đất chiến lược nằm ở trung tâm Tam Quốc – được ví như yết hầu nối giữa Ngụy, Thục và Ngô. Ai nắm giữ Kinh Châu sẽ có lợi thế quân sự vượt trội. Thời điểm sau trận Xích Bích, Lưu Bị và Tôn Quyền từng chia sẻ quyền kiểm soát vùng đất này.

Tuy nhiên, khi Lưu Bị tiến quân vào Tây Xuyên và lập nước Thục, Quan Vũ được giao trấn giữ Kinh Châu. Đây là lúc tham vọng cá nhân và tranh chấp lợi ích giữa Thục và Ngô bắt đầu manh nha.

Quan Vũ không chỉ từ chối trả lại phần đất vốn thuộc Đông Ngô, mà còn tỏ rõ sự khinh thường Tôn Quyền. Thậm chí, khi Tôn Quyền cầu thân bằng cách gả con gái, Quan Vũ ngang nhiên từ chối và mắng nhiếc sứ giả.

Hành động này, dưới con mắt chính trị, chẳng khác nào tuyên bố đối đầu công khai. Từ đồng minh chuyển thành đối thủ, Đông Ngô bắt đầu tìm cơ hội để loại bỏ Quan Vũ.

Đại bại ở Phàn Thành – Điểm gãy của một huyền thoại.

Trong khi Quan Vũ đang dồn sức tấn công Tào Nhân tại Phàn Thành, trời bất ngờ mưa lớn kéo dài, khiến quân Thục bị lũ lụt chia cắt, tiếp tế đứt đoạn. Đây chính là lúc Tôn Quyền và Tào Tháo âm thầm liên kết, tấn công sau lưng.

Tướng Ngô là Lã Mông bí mật vượt sông, đánh úp Kinh Châu. Trước đó, ông còn giả bệnh để đánh lừa Quan Vũ, khiến Quan Vũ mất cảnh giác. Khi tin dữ đến tai, Quan Vũ lập tức quay về phòng thủ, nhưng mọi thứ đã quá muộn.

Thành trì thất thủ, con trai là Quan Bình bị bắt sống, Quan Vũ cùng cháu là Quan Bình rút lui về phía Mạch Thành, nhưng bị truy sát ráo riết. Cuối cùng, hai cha con bị bắt sống, và Tôn Quyền đối mặt với lựa chọn mang tính lịch sử: tha hay giết?

Giữ hay giết – Quyết định trong đêm của Tôn Quyền.

Quan Vũ không chỉ là một danh tướng bách chiến bách thắng, mà còn là biểu tượng lòng trung, nghĩa khí của hàng triệu con dân. Nếu giết Quan Vũ, Tôn Quyền sẽ mang danh "hành thích một anh hùng", bị đời sau nguyền rủa. Nhưng nếu tha, ông sẽ để Đông Ngô tiếp tục sống trong đe dọa từ một kẻ thù ngạo mạn và đầy nguy hiểm.

Tôn Quyền từng do dự. Có người khuyên ông nên giao Quan Vũ cho Tào Tháo – tránh tiếng phản bội, lại được lòng Ngụy. Nhưng Tào Tháo sợ danh tiếng của Quan Vũ, cũng không dám nhận.

Cuối cùng, Tôn Quyền chọn giải pháp dứt khoát: giết Quan Vũ tại Lâm Truy, chấm dứt mối hiểm họa tiềm ẩn.

Quyết định ấy gây chấn động thiên hạ, mở đầu một chuỗi bi kịch đẫm máu giữa Thục và Ngô. Nhưng trong mắt Tôn Quyền, đó là điều cần làm để tồn tại.

Từ góc nhìn chính trị – Bảo vệ quốc gia hay tội ác phản bội?

Trong chính trị, người lãnh đạo luôn phải đặt câu hỏi: "Điều gì là có lợi nhất cho quốc gia?" Với Tôn Quyền – một người trị vì Đông Ngô trong thời loạn, giữ được quyền lực không chỉ là bảo vệ ngai vàng, mà còn bảo vệ lòng trung thành của quần thần, sự ổn định của lãnh thổ, và thế cân bằng quyền lực ở vùng Đông Nam Trung Quốc.

Khi Quan Vũ chiếm trọn Kinh Châu – vùng đất vốn được cả Thục lẫn Ngô tranh chấp, Tôn Quyền buộc phải xem đó là một hành động xâm lấn trắng trợn. Mặc dù về mặt hình thức, hai bên vẫn là đồng minh, nhưng sự thực là Quan Vũ đã phá vỡ trạng thái cân bằng chiến lược, đặt Đông Ngô vào thế bị uy hiếp nghiêm trọng.

Thêm vào đó, khi Quan Vũ tỏ thái độ khinh miệt sứ thần cầu thân, thì sỉ nhục đã chạm đến danh dự Đông Ngô, và lòng kiêu hãnh của một nhà cầm quyền như Tôn Quyền không thể chấp nhận được điều đó.

Trong chính trị cổ đại, danh tiếng của một lãnh đạo gắn liền với khả năng trừng phạt những kẻ coi thường mình. Nếu tha mạng Quan Vũ, chẳng khác nào tuyên bố: "Đông Ngô sợ Quan Vũ". Điều đó sẽ khiến quần thần bất mãn, lòng quân dao động, các chư hầu xem thường. Vì thế, giết Quan Vũ không chỉ là thanh toán một đối thủ, mà là một lời khẳng định chủ quyền đầy tính biểu tượng.

Tôn Quyền không phản bội liên minh – vì liên minh đó về bản chất đã chết từ khi Quan Vũ không còn tôn trọng nó. Trong mắt Tôn Quyền, đây không phải là một hành động phản bội, mà là sự phòng vệ chính đáng cho sự tồn vong của Đông Ngô.

Từ góc nhìn quân sự – Kinh Châu: Chìa khóa chiến lược hay mồ chôn Đông Ngô?

Kinh Châu thời Tam Quốc được coi là vùng "cửa ngõ" huyết mạch giữa ba thế lực Ngụy – Thục – Ngô. Ai làm chủ được Kinh Châu sẽ có thể tấn công dễ dàng ra các vùng lân cận, đồng thời kiểm soát dòng chảy hậu cần quan trọng bậc nhất.

Về bản chất, Kinh Châu là chiếc khiên và mũi giáo. Nếu để Quan Vũ giữ Kinh Châu, trong khi Lưu Bị ở Thành Đô củng cố Tây Xuyên, thì Đông Ngô sẽ hoàn toàn bị kẹp giữa Ngụy và Thục, trong thế "lưỡng đầu thọ địch".

Tướng Ngô Lã Mông từng cảnh báo: “Nếu Quan Vũ hưng binh đánh Ngụy, ta phải lo liệu, vì nếu để ông ta thắng, thì Đông Ngô không còn đất mà dung thân.” Lời tiên liệu ấy hoàn toàn chính xác.

Thêm vào đó, Quan Vũ là một tướng kiêu hùng, dũng mãnh, từng khiến Tào Tháo run sợ, Tào Nhân không dám khinh thường. Để một người như vậy giữ trọng trấn sát cạnh Đông Ngô, mà lại có thái độ ngạo mạn, chẳng khác nào thả hổ về rừng.

Việc Tôn Quyền nhân cơ hội Quan Vũ vây Phàn Thành mà đánh úp Kinh Châu là một đòn đánh mẫu mực về mặt quân sự. Lã Mông giả bệnh, Lục Tốn thay quyền, cắt đứt hậu phương Quan Vũ, khiến ông thất thế. Đây là minh chứng rõ ràng của khả năng tính toán chiến lược và tốc độ ra quyết định vượt trội.

Tuy nhiên, cũng cần nhìn ở chiều ngược lại: sau cái chết của Quan Vũ, Lưu Bị nổi giận và dốc toàn bộ lực lượng Thục đánh Đông Ngô, mở ra trận Di Lăng đẫm máu. Dù Đông Ngô thắng, nhưng thiệt hại cả hai bên đều rất lớn.

Nếu Tôn Quyền chọn cách giam giữ Quan Vũ thay vì xử tử, có thể giữ được vị tướng này như một con bài mặc cả. Nhưng làm vậy, cũng có nghĩa là chấp nhận nguy cơ bị ông ta phản công một ngày nào đó.

Từ góc nhìn đạo nghĩa – Một Quan Vũ ngạo mạn hay một Tôn Quyền tiểu nhân?

Khi nói đến Quan Vũ, người đời thường nhắc đến ông như một hiện thân của trung, nghĩa, dũng và tín. Ông từng chém Nhan Lương cứu vua, vượt ngàn dặm về với Lưu Bị, chém sáu tướng qua năm ải, khiến Tào Tháo cũng phải nể phục. Với hình tượng ấy, việc Tôn Quyền giết ông bị không ít người đời coi là hành động tiểu nhân, đâm sau lưng đồng minh.

Có ý kiến cho rằng: “Dù Quan Vũ có ngạo mạn, thì giết ông là hủy hoại lòng trung trong thiên hạ. Một khi người anh hùng như vậy bị diệt, thiên hạ không còn niềm tin vào nghĩa khí nữa.”

Tuy nhiên, có một mặt khác của sự thật: Quan Vũ là một người quá ngạo mạn. Sự kiêu căng của ông là điều đã khiến Tào Tháo không dám giữ, Tôn Quyền không thể dung. Tính cách ấy, kết hợp với việc thâu tóm Kinh Châu, từ chối cầu thân, sỉ nhục Đông Ngô, không lắng nghe lời khuyên từ Gia Cát Lượng… tất cả đã khiến Quan Vũ dần trở thành một kẻ không thể kiểm soát trong cục diện chính trị.

Trong tư tưởng Nho giáo, chữ "trung" phải đi cùng "nghĩa". Nhưng khi trung với Lưu Bị, mà khinh miệt cả thiên hạ, thậm chí mù quáng không thấy nguy cơ, thì đó không còn là đức, mà là họa.

Ngược lại, Tôn Quyền dù mang tiếng phản bội, nhưng hành động lại rất khôn khéo và hợp lý với cục diện chính trị. Ông không giết Quan Vũ ngay khi bắt được, mà suy tính rất lâu. Có thể nói, tư duy thực tế đã thắng tư tưởng lý tưởng trong thời đại Tam Quốc đầy máu và toan tính.

Hậu quả của cái chết Quan Vũ – Trận Di Lăng và sự sụp đổ liên minh Thục – Ngô.

Cái chết của Quan Vũ không chỉ là sự kết thúc của một đời anh hùng, mà còn là khởi đầu cho cuộc đại chiến Di Lăng – nơi hàng chục vạn quân Thục và Ngô xung đột đẫm máu, mở ra bước ngoặt bi kịch cho cả hai thế lực từng là đồng minh.

Lưu Bị – người được Quan Vũ một lòng trung thành – khi biết em kết nghĩa bị giết, đau đớn tột độ, thề phục thù đến cùng. Dù Gia Cát Lượng nhiều lần khuyên can, Lưu Bị vẫn hạ lệnh tuyển binh đánh Ngô, kéo quân về phía Đông trong trận gọi là “Bắc chinh Đông Ngô”.

Trận chiến Di Lăng không chỉ là màn đối đầu giữa hai đạo quân hùng mạnh, mà còn là cuộc va chạm giữa tình và lý, giữa máu và nước mắt, giữa đạo nghĩa và sinh tồn.

Dưới sự chỉ huy của Lưu Bị, quân Thục đánh mạnh, liên tiếp giành lợi thế. Nhưng tướng Ngô là Lục Tốn, người trẻ tuổi nhưng trí dũng song toàn, đã áp dụng chiến thuật "hư thực tương sinh", dụ quân Thục vào chốn hiểm địa, rồi dùng hỏa công thiêu rụi hàng chục doanh trại.

Kết quả: Lưu Bị đại bại, phải rút về thành Bạch Đế, sinh bệnh nặng rồi mất sau đó không lâu. Cái chết của ông đánh dấu sự suy yếu của Thục Hán, và là minh chứng cho việc: giết Quan Vũ – dù loại bỏ được một địch thủ, nhưng cũng chôn vùi đi hy vọng liên minh vững chắc để kháng Ngụy.

Tam Quốc từ đây trở thành ba thế lực hoàn toàn riêng biệt, chia rẽ, thiếu lòng tin, và cuối cùng đều bị Tào Ngụy thâu tóm từng phần.

Tư duy chiến lược – Giết Quan Vũ: Thắng một trận, thua cả thời đại?

Ở thời điểm quyết định, Tôn Quyền đã chọn cách trừ khử một mối đe dọa hiện hữu – Quan Vũ. Nhưng về lâu dài, hành động này đã phá hủy hoàn toàn mối liên minh Tôn – Lưu, khiến hai mặt trận phía Nam suy yếu, mở đường cho Tào Ngụy thống nhất thiên hạ.

Tư duy chiến lược không chỉ nằm ở chiến thắng một trận đánh, mà là duy trì thế cân bằng lâu dài, phòng ngừa đối thủ lớn hơn. Trong trường hợp này, nếu Tôn Quyền và Lưu Bị duy trì được sự hợp tác, Tam Quốc có thể hình thành một liên minh đủ mạnh để ngăn chặn sự thống nhất từ phương Bắc.

Một trong những sai lầm mang tính thời đại là tư duy ngắn hạn của các lãnh đạo Tam Quốc. Họ nhìn thấy mối nguy trước mắt, mà bỏ qua nguy cơ dài hạn. Tôn Quyền giết Quan Vũ có thể thắng trận Kinh Châu, nhưng lại thua cả cục diện chiến lược về sau.

Cái chết của Quan Vũ không chỉ làm tan vỡ liên minh, mà còn phơi bày lòng người trong thiên hạ. Đông Ngô, từng được xem là quốc gia có đạo, sau hành động ấy bị đánh giá là “bội tín, thất nghĩa”. Người dân nghi ngờ lòng trung của triều đình, niềm tin lung lay.

Trong mắt nhân dân, giết Quan Vũ chẳng khác nào giết một tượng đài về trung – nghĩa. Và chính vì thế, sau này, dù Đông Ngô có thắng trận Di Lăng, thì đã thua trong lòng người.

Đúng hay sai, câu trả lời cuối cùng thuộc về lịch sử.

Nếu bạn là Tôn Quyền, giữa thế cục rối ren, giữa áp lực quân sự và chính trị, bạn có dám tha mạng cho một kẻ không khuất phục, ngạo mạn, và có thể lật đổ bạn bất kỳ lúc nào?

Nếu bạn là Quan Vũ, trung đến mù quáng, khinh địch đến mức không biết mình bị bao vây từ mọi phía, liệu bạn có xứng đáng là một nhà lãnh đạo tỉnh táo?

Lịch sử không bao giờ trắng – đen rõ ràng. Có người nói Tôn Quyền giết Quan Vũ là kẻ tiểu nhân phản trắc, có người lại bảo đó là một anh hùng thực tế, vì dân vì nước.

Có người thương Quan Vũ trung dũng, có người trách ông kiêu căng, mù quáng. Nhưng dù đúng hay sai, cả hai người ấy – một người ra tay, một người ngã xuống – đều là những nhân vật kiệt xuất đã viết nên trang sử Tam Quốc đầy máu và bi hùng.

Và có lẽ, điều khiến hậu thế mãi còn tranh cãi không phải là đúng hay sai, mà là vì cả hai đã chạm đến giới hạn của lý trí và cảm xúc, của mưu lược và lòng trung, của nhân tính và sinh tồn.

Bạn nghĩ sao về quyết định của Tôn Quyền?

Là đúng đắn để bảo vệ đất nước? Hay là một cú đâm sau lưng không thể tha thứ?